Kleine Strongyliden - Bloedwormen

Levenscyclus Strongyliden buiten het paard

Bloedworm is de gangbare naam voor de kleine Strongylide. Dit is een andere soort dan de grote Strongylide. Het deel van de levenscyclus dat zich buiten het paard afspeelt, in het weiland, is bij beide soorten hetzelfde.
De eieren van Strongyliden komen met de mest in de weide terecht. Binnen enkele dagen kruipt daaruit een larve. Deze larve kan zich onder specifieke omstandigheden ontwikkelen tot een infectieuze larve. Dit proces vindt uitsluitend op de weide plaats en verloopt optimaal bij warm en vochtig weer.
Paarden die op een zandpaddock of op stal staan, lopen daardoor geen zware infectie met Strongyliden op. In deze omgeving zijn de omstandigheden namelijk minder gunstig voor de ontwikkeling van infectieuze larven.
Onder koele, vochtige omstandigheden kunnen de infectieuze larven tot wel zes maanden overleven in de weide. Bij droog en warm weer is hun levensduur echter veel korter, namelijk maximaal drie maanden. Tijdens het grazen kan het paard deze infectieuze larven opnemen. Na opname in het paard ontwikkelen de larven zich verder tot volwassen wormen. Dit proces verloopt verschillend bij grote en kleine Strongyliden.

Bloedworm en mestonderzoek

Bij mestonderzoek wordt gezocht naar eieren van bloedwormen (kleine Strongyliden). Omdat de eieren van kleine en grote Strongyliden niet van elkaar te onderscheiden zijn, wordt het totale aantal Strongylus-type eieren per gram ontlasting vermeld op het uitslagformulier. Op basis van deze wormeitelling ontvangt u advies over een eventuele behandeling.

Levenscyclus van de kleine Strongylide (bloedwormen)

Binnen de groep van bloedwormen, ook wel kleine Strongyliden genoemd, zijn in totaal 50 soorten beschreven. Echter, komen er slechts 10 tot 12 daarvan veel voor. Volwassen bloedwormen bevinden zich in de dikke en blinde darm van paarden. Dit geldt voor paarden van alle leeftijden, met uitzondering van pasgeboren veulens.
Wanneer een paard infectieuze larven opneemt, dringen deze direct het darmslijmvlies binnen. Na een ontwikkelingsperiode van minimaal zes weken (de prepatente periode) ontwikkelen ze zich tot volwassen wormen die eieren leggen in de darmen.
Bloedwormlarven hebben de unieke eigenschap dat ze zich tijdelijk kunnen inkapselen in de darmwand en in rust kunnen gaan, een soort winterslaap. Een larve kan direct in rust gaan of zich meteen ontwikkelen tot een volwassen worm. Dit hangt af van verschillende factoren, zoals de leeftijd van het paard en het seizoen.
Volwassen wormen in de darmholte (darmlumen) communiceren met de larven in de darmwand. Ze geven een signaal af dat er voldoende volwassen wormen aanwezig zijn die eieren leggen, waardoor de larven voorlopig in de darmwand blijven.
Larven kunnen tot drie jaar ingekapseld blijven, wachtend op de kans om zich tot volwassen worm te ontwikkelen. Wanneer er een signaal komt dat er geen of onvoldoende volwassen wormen meer zijn, migreren een aantal larven vanuit de darmwand naar het darmlumen. Daar ontwikkelen ze zich binnen korte tijd tot volwassen wormen en beginnen eieren te leggen.

Symptomen

Soms is de migratie van larven vanuit de darmwand zo massaal, bijvoorbeeld na een ontworming, dat grote delen van de dikke darm ontstoken raken. Dit gebeurt wanneer larven die in rust waren, zich vanuit de darmwand naar het darmlumen verplaatsen. Paarden die hiermee te maken hebben, worden ziek en krijgen hevige diarree. Dit heeft vaak een fatale afloop, vooral als er tegelijkertijd een salmonella-infectie is.
Bij deze paarden met diarree zijn er vaak geen eieren in de mest te vinden. De volwassen wormen zijn door de eerdere behandeling gedood, terwijl de larven nog niet in staat zijn om eieren te produceren. Het spreekt voor zich dat een dergelijke situatie vermeden moet worden.
Bij het optreden van acute diarree en zichtbare bloedwormlarven in de mest, adviseren wij dringend om uw dierenarts te raadplegen.

Behandeling

Wormmiddelen met de werkzame stof ivermectine zijn de eerste keuze voor de behandeling van bloedworminfecties, vooral bij volwassen paarden. Daarnaast zijn er wormmiddelen met de werkzame stof moxidectine. Deze middelen werken gedeeltelijk tegen bloedwormen in hun ingekapselde stadia.