Nieuwe wormbestrijding

Wetenschappers van de Faculteit Diergeneeskunde en de Gezondheidsdienst voor Dieren hebben nieuwe richtlijnen ontwikkeld voor de bestrijding van maagdarmwormen bij schapen. De uitgangspunten van de nieuwe wormbestrijding zijn: ontwormen aan de hand van mestonderzoek, bij behandelen een deel van de kudde onbehandeld laten, meer gebruik maken van beweidingsmaatregelen en zo mogelijk de insleep van resistente wormen voorkomen.

Hieronder wordt voor de verschillende kritieke momenten in het jaar de implicaties van deze richtlijnen besproken. De te volgen strategie is sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van veilige weides. Er wordt hieronder een tweedeling gemaakt tussen wormbestrijding bij voldoende veilige weides en bij onvoldoende veilige weides.

Uitscharen in voorjaar

In het voorjaar gaan de ooien en lammeren bij voorkeur naar buiten op schoon, veilig weiland (zie onder veilige weides). 2-3 dagen voordat de dieren naar buiten gaan wordt 95-98% van de ooien ontwormd met een middel uit groep 3 (moxidectine, ivermectine, doramectine) of eventueel een middel uit groep 2 (levamisole). Kies als niet te behandelen ooi(en), oudere wel doorvoede ooien, met een éénling uit.
Als er minder dan 20 ooien zijn, dan wordt 1 van de dieren pas één week na buiten gaan ontwormd.
Dus bij groepen groter dan 20 ooien wordt 2-5% niet behandeld, terwijl bij groepen kleiner dan 20 één dier in eerste instantie niet wordt behandeld maar pas een week na uitscharen.

Probeer de ooien met lammeren tot eind juni om de drie weken te verweiden naar een veilige weide. De lammeren zullen slechts weinig wormen opnemen.

Nematodirus bestrijding in voorjaar

Weides waar het voorafgaande voorjaar en/of zomer lammeren heben gelopen, kunnen gevaarlijk zijn vanwege Nematodirus.

  • Als u het vorig jaar problemen heeft gehad met Nematodirus, ontworm de lammeren dan standaard met een middel uit groep 1 (benzimidazoles). Doe dit als de lammeren ongeveer 6 weken oud zijn, maar ze moeten wel minstens 2 weken buiten hebben gelopen.
  • Heeft u geen problemen met Nematodirus gehad, maar krijgen lammeren toch diarrree en vertonen ze conditie verlies, ontworm dan meteen met een middel uit groep 1.
  • Bent u niet zeker of er Nematodius speelt op uw bedrijf neem een mestmonster 3-4 weken nadat de lammeren met de ooien naar buiten zijn gegaan, en stuur dit in.
geitjes

Wormbestrijding bij voldoende veilige weides

Indien mogelijk, verweid tussen begin mei en begin juli de lammeren (en ooien) steeds binnen 3 weken naar weides waar tenminste 3 maanden geen schapen of geiten gelopen hebben. Van begin juli tot begin september verweide de gespeende lammeren steeds binnen 2 weken. Als lammeren inderdaad consequent binnen de bovensgestelde periodes naar veilig land verweid kunnen worden, is het waarschijnlijk niet nodig ze te ontwormen.

Laat ieder geval rond 1 juli mestonderzoek doen bij lammeren.

  • Als de wormeitelling van dit mestonderoek positief is, ontworm dan 95 – 98 % van de lammeren waarbij u de beste en zwaarste dieren onbehandeld laat. Als de lammeren na behandeling op veilig land worden gebracht, duurt het minstens 6 weken voordat het veilige perceel onveilig begint te worden. Blijven de lammeren langer dan 6 weken op dit perceel, dan moet na 8 weken na het omweiden opnieuw mestonderzoek worden gedaan om te controleren of opnieuw ontwormen nodig is.
  • Als de wormeitelling van dit mestonderoek negatief is, dan halverwege augustus nogmaals een mestonderzoek uitvoeren.

Wormbestrijding bij onvoldoende schone weides

Ook als het niet mogelijk is om lammeren steeds om te weiden naar schoon of veilig land is het zaak om het ontwormen zo veel mogelijk te beperken. Alleen behandelen als het nodig is. Dit is alleen vast te stellen via mestonderzoek. Goede momenten om mestonderzoek te doen zijn 3 tot 4 weken nadat ze in een verdachte wei zijn uitgeschaard. Als volgens mestonderzoek ontwormen nodig is, behandel dan 95 – 98 % van de lammeren waarbij u de beste en zwaarste dieren onbehandeld laat. Gebruik een middel uit groep 2 of 3. Als ontwormen niet nodig is dan 3-4 weken later nogmaals een mestmonster insturen.

Beperk de insleep van resistente wormen

  • Doe alle nieuwe dieren eerst in quarantaine; stal ze apart op.
  • Ontworm de dieren met zowel een middel uit groep 3 als met levamisole (groep 2). Geef de producten meteen na elkaar maar niet tegelijk, bijvoorbeeld een persoon geeft een ivermectine de andere persoon geeft de levamisole.
  • Controleer eventueel 14 dagen na behandeling via mestonderzoek of de ontwormingskuur geholpen heeft. Daarna kunnen de dieren uit quarantaine
  • Indien u afziet van mestonderzoek adviseren wij met klem om de schapen na behandeling 48 uur apart te houden en de dieren hierna op een besmette weide uit te scharen, en ze hier voor 3 weken te houden.
  • Het strooisel van de quarantainestal mag niet op de wei komen.

Wilt u ook weten wanneer u moet behandelen? Bestel dan nu uw wormcheckkit!